مجله هنری ارس هنر و معماری
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
هنر مدرن در مقابل هنر کلاسیک
مقدمه: معیارهای متفاوت زیبایی
پرسش درباره اینکه کدام یک از دو جریان هنر کلاسیک یا هنر مدرن برنده است، مانند این است که بپرسیم آیا یک شاهنامه فردوسی بهتر است یا یک سمفونی بتهوون؟ پاسخ این است که هرکدام در چارچوب تاریخی، فلسفی و فنی خود، به دنبال اهداف متفاوتی بودهاند. هنر کلاسیک بر قوانین ثابت و زیبایی عینی بنا شده بود، در حالی که هنر مدرن بر بیان شخصی و آزادی ذهن تمرکز دارد. برای قضاوت، باید ابتدا معیارهای زیبایی را که هر جریان تعیین کرده است، درک کنیم.
هنر کلاسیک: حقیقت عینی و آرمانگرایی
هنر کلاسیک (از رنسانس تا اواسط قرن نوزدهم)، بر پایه احیای ایدهآلهای یونان و روم باستان استوار بود و به دنبال ثبت یک حقیقت جهانی و عینی بود.
جستجوی کمال و الگوهای ثابت
اصول اساسی هنر کلاسیک عبارت بودند از:
-
آرمانگرایی: هنرمند بهجای تقلید صرف از نقصهای طبیعت، به دنبال نمایش نسخه ایدهآل و کاملشده انسان و جهان بود. چهرهها و بدنها بر اساس اصول زیباییشناسی ریاضی و تقارن طراحی میشدند.
-
هارمونی و توازن: ترکیببندیها با دقت مهندسیشده، متوازن، و آرام بودند تا حس نظم و منطق را القا کنند.
-
تقلید از واقعیت (Mimesis): هدف اولیه، بازنمایی دقیق و استادانه جهان مرئی بود. مهارت فنی در آناتومی، پرسپکتیو خطی و نورپردازی، شاهدی بر نبوغ هنرمند تلقی میشد.
-
هدف: بیان روایات اخلاقی، دینی، و تاریخی و آموزش مخاطب.
هنر مدرن: آزادی ذهن و رهایی از تقلید
هنر مدرن که تقریباً از میانه قرن نوزدهم (با امپرسیونیسم) آغاز و تا میانه قرن بیستم ادامه یافت، یک شورش علیه همه این قوانین کلاسیک بود.
نفی سنت و بحران نمایندگی
تحولات اجتماعی، صنعتی شدن، ظهور روانکاوی (فروید) و عکاسی، هنرمندان مدرن را وادار کرد تا بوم نقاشی را از وظیفه تقلید آزاد کنند:
-
بیان سوبژکتیو: تمرکز از شیء بیرونی به احساسات، درونیات و ادراک شخصی هنرمند منتقل شد. برای هنرمندان اکسپرسیونیست، بوم، محلی برای انفجار احساسات بود نه ثبت چهرهها.
-
نوآوری رادیکال: هدف اصلی، خلق چیزی کاملاً نو و زیر سؤال بردن مفهوم «هنر» بود. هر جنبش جدیدی (کوبیسم، سوررئالیسم، آبستره) قوانین جنبش قبلی را نفی میکرد.
-
تمرکز بر فرم: هنرمندان شروع به بررسی خود عناصر تشکیلدهنده هنر (خط، رنگ، سطح) کردند، نه آنچه که این عناصر نمایش میدهند.
تقابلهای تکنیکی و بصری
تفاوت این دو جهان در استفاده آنها از ابزارهای بصری و ارجحیتهایشان نمایان است.
پرسپکتیو و فضا
-
کلاسیک: با استفاده از پرسپکتیو خطی، توهم یک فضای سهبُعدی و عمیق در بوم ایجاد میشد تا حس ثبات و واقعیت تقویت شود.
-
مدرن: با کوبیسم، پرسپکتیو تکنقطهای شکسته شد؛ بوم دوباره به عنوان یک سطح دو بُعدی تخت مورد تأکید قرار گرفت (مانند آبستره اکسپرسیونیسم) و هرگونه توهم عمق رد شد.
مهارت در مقابل مفهوم
-
کلاسیک: در هنر آکادمیک، مهارت دستی و تسلط بر تکنیک (مانند توانایی نقاشی بینقص آناتومی) معیار اصلی ارزش هنری بود.
-
مدرن: در هنر مدرن، قدرت ایده، اصالت مفهوم و توانایی برانگیختن واکنش در مخاطب، اغلب بر مهارتهای سنتی نقاشی اولویت داشت. برای مثال، هنرمندان مینیمال از صنعتگران برای ساخت آثار خود استفاده میکردند تا هرگونه «دستکاری» را حذف کنند.
نتیجهگیری: پیروزی در تکامل
در پاسخ به این سؤال که کدام یک برنده است، باید گفت که هیچکدام برنده نیستند، بلکه هر دو برای تکامل یکدیگر ضروری بودهاند.
-
هنر کلاسیک پایه و اساس تکنیکی و قواعدی را فراهم کرد که بدون آنها، شورش هنر مدرن امکانپذیر نبود.
-
هنر مدرن به ما آموخت که هنر نیازی به تأیید خارج از خود ندارد و میتواند به اندازه زندگی، ذهنی و پیچیده باشد.
پیروزی واقعی، متعلق به خود تاریخ هنر است؛ که فضایی را فراهم آورده تا زیبایی در هماهنگی کلاسیک و در بینظمی مدرن به طور همزمان محقق شود و هنر امروز، حاصل گفتگوی مداوم میان این دو قطب است.
تحول هنر نقاشی از غارنشینی تا عصر دیجیتال
بهداد نوروزی
به این نویسنده امتیاز دهید و نظرات خود را برای او بنویسید.
معرفی
- پژوهشگر هنر، مدرس دورههای پژوهش محور
- فارغ التحصیل رشته پژوهش هنر، علاقهمند به هنرهای بصری و مدرن
- فعال در زمینه پژوهشی هنر، موسیقی و هنر کاربردی
**بهداد نوروزی** یک پژوهشگر هنر برجسته و مدرسی متعهد است که به طور تخصصی بر روشهای پژوهش محور تمرکز دارد. او فارغالتحصیل رشته پژوهش هنر است و تمرکز آکادمیک او عمدتاً در حوزههای جذاب هنرهای بصری و مدرن قرار دارد. علاوه بر این، او فعالانه در زمینههای پژوهشی نظریه هنر، موسیقی و هنرهای کاربردی مشارکت میکند. کار او پلی میان عمق نظری و آموزش عملی ایجاد میکند.
Author Information
Behdad Norouzi
Please rate this author and write your comments for him.
Introduction:
- Arts Researcher, Instructor of Research-Oriented Courses
- Graduate of the field of Arts Research, interested in Visual and Modern Arts
- Active in the research fields of Art, Music, and Applied Arts
**Behdad Norouzi** is an accomplished Arts Researcher and a dedicated Lecturer specializing in research-oriented methodologies. A graduate in Arts Research, his academic focus lies primarily in the captivating domains of Visual and Modern Arts. Furthermore, he actively contributes to the scholarly exploration of Art Theory, Music, and Applied Arts.
