مجله هنری ارس هنر و معماری
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
نقاشی و عکاسی کدام یک واقعیت را بهتر نشان میدهد؟
مقدمه: بحران بازنمایی
این پرسش که نقاشی یا عکاسی، کدام یک واقعیت را بهتر نشان میدهد؟ یکی از چالشبرانگیزترین سؤالات تاریخ هنر مدرن است. در نگاه اول، پاسخ ساده به نظر میرسد: عکاسی به دلیل ماهیت ماشینی و ثبت بیواسطه نور، باید برنده باشد. اما تعریف ما از «واقعیت» در اینجا اهمیت پیدا میکند: آیا واقعیت صرفاً ظاهر فیزیکی و قابل مشاهده است، یا شامل واقعیت احساسی، درونی و مفهومی نیز میشود؟ پاسخ به این پرسش، نه در تقابل، بلکه در تفاوتهای عمیق این دو رسانه نهفته است.
واقعیت عینی: ادعای برتری عکاسی
عکاسی که در قرن نوزدهم متولد شد، مدعی بود که میتواند وظیفه سنتی نقاشی یعنی تقلید (Mimesis) از واقعیت را با کارایی و بیطرفی بیشتری انجام دهد.
ثبت نور و لحظه
عکاسی بر این اساس عمل میکند که یک رخداد فیزیکی (بازتاب نور از یک شیء) را روی یک سطح حساس به نور ثبت میکند. این فرآیند، محصول اثبات فیزیکی و شیمیایی است. عکاسی، به عنوان یک “رد پا” از یک لحظه گذشته، شواهد انکارناپذیری از وجود یک شیء در یک زمان خاص ارائه میدهد. این توانایی در ثبت لحظه زودگذر، عکاسی را به ابزاری قدرتمند و بیبدیل در حوزههای مستندسازی، خبر و علم تبدیل کرده است.
ماشینی و بدون واسطه
دوربین (بهویژه در سالهای اولیه) به عنوان یک واسطه خنثی و مکانیکی شناخته میشد که در تضاد با ذهنیت و مهارت دستی نقاش قرار داشت. این بیواسطگی ظاهری، اعتبار «عینی» و «حقیقی» بودن را به عکس میبخشید و باعث میشد تا نقاشی از وظیفه خود در تقلید آزاد شود و به سمت بیانگری و انتزاع حرکت کند.
واقعیت ذهنی: توانایی خاص نقاشی
در مقابل عکاسی که ثبت واقعیت عینی را بر عهده گرفت، نقاشی به کاوش در قلمرو واقعیت ذهنی و درونی پرداخت.
واقعیت احساسی و درونی
نقاشی قادر است چیزهایی را به تصویر بکشد که دوربین هرگز نمیتواند آنها را ببیند: خوابها (سوررئالیسم)، ترسهای ناخودآگاه، پیچیدگیهای ذهنی و واقعیتهای دینی یا تاریخی که دیگر وجود خارجی ندارند. نقاش میتواند رنگها را برای القای احساس استفاده کند، نه صرفاً برای توصیف. در این چارچوب، یک نقاشی اکسپرسیونیستی که یک چهره را به شکل ترسناک و دفرمه نشان میدهد، ممکن است حقیقت احساسی بیشتری را نسبت به یک عکس پرتره ثبت کرده باشد.
بازسازی زمان و تجربه
نقاشی با ابداعاتی مانند کوبیسم، ثابت کرد که میتواند به واقعیت پیچیدهتری دست یابد؛ یعنی واقعیت ادراک ذهنی. کوبیسم با نشان دادن یک شیء از چندین زاویه به طور همزمان، توانست تجربه ذهنی ما از یک شیء در گذر زمان را بر روی سطح دو بُعدی منعکس کند، در حالی که عکاسی تنها میتواند یک لحظه ثابت را ثبت کند.
مرزهای جدید: هر دو واسطهگر هستند
با پیشرفت فناوری، مرز میان واقعیت و بازنمایی در هر دو رسانه کمرنگ شده است.
فریب در عکاسی
در عصر ویرایش دیجیتال (فتوشاپ)، ادعای عکاسی مبنی بر عینیت محض، بهشدت به چالش کشیده میشود. یک عکاس، با انتخاب زاویه، کادربندی، فوکوس و ویرایش پس از تولید، بهطور کاملاً ذهنی بر آنچه بیننده به عنوان واقعیت میپذیرد، تأثیر میگذارد. یک عکس نیز مانند یک نقاشی، میتواند ابزار دستکاری و فریب باشد.
دقت در نقاشی
در مقابل، نقاشیهای هایپررئالیستی (واقعیتگرایی مفرط)، با دقت خیرهکننده خود از یک عکس پیشی میگیرند و مرز میان بازنمایی و واقعیت را تار میکنند. این مقایسه نشان میدهد که اگرچه نقاشی میتواند به دقت عکاسی برسد، اما همواره یک تفسیر و بازتولید عامدانه است که توسط هوش و دست هنرمند صورت گرفته است.
نتیجهگیری: برنده، بیننده است
در نهایت، هیچ یک از این دو رسانه بر دیگری برتری ندارد. عکاسی در نشان دادن واقعیت ظاهری و مستند (آنچه بود) برنده است؛ نقاشی در نشان دادن واقعیت درونی و احساسی (آنچه حس میشد) برنده است.
برنده اصلی، در واقع، بیننده است که میتواند از تضاد این دو بهره ببرد و به درک جامعتری از جهان دست یابد: درک همزمان از واقعیت قابللمس که توسط دوربین ثبت میشود، و واقعیت ادراکشده که توسط قلمموی نقاش بیان میگردد.
تحول هنر نقاشی از غارنشینی تا عصر دیجیتال
بهداد نوروزی
به این نویسنده امتیاز دهید و نظرات خود را برای او بنویسید.
معرفی
- پژوهشگر هنر، مدرس دورههای پژوهش محور
- فارغ التحصیل رشته پژوهش هنر، علاقهمند به هنرهای بصری و مدرن
- فعال در زمینه پژوهشی هنر، موسیقی و هنر کاربردی
**بهداد نوروزی** یک پژوهشگر هنر برجسته و مدرسی متعهد است که به طور تخصصی بر روشهای پژوهش محور تمرکز دارد. او فارغالتحصیل رشته پژوهش هنر است و تمرکز آکادمیک او عمدتاً در حوزههای جذاب هنرهای بصری و مدرن قرار دارد. علاوه بر این، او فعالانه در زمینههای پژوهشی نظریه هنر، موسیقی و هنرهای کاربردی مشارکت میکند. کار او پلی میان عمق نظری و آموزش عملی ایجاد میکند.
Author Information
Behdad Norouzi
Please rate this author and write your comments for him.
Introduction:
- Arts Researcher, Instructor of Research-Oriented Courses
- Graduate of the field of Arts Research, interested in Visual and Modern Arts
- Active in the research fields of Art, Music, and Applied Arts
**Behdad Norouzi** is an accomplished Arts Researcher and a dedicated Lecturer specializing in research-oriented methodologies. A graduate in Arts Research, his academic focus lies primarily in the captivating domains of Visual and Modern Arts. Furthermore, he actively contributes to the scholarly exploration of Art Theory, Music, and Applied Arts.
