شاید این مطالب برایتان مفید باشد

هنر بومی و اصالت آن در دنیای امروز

3 روز پیش

هنرمندان مشهور نقاشی و گرافیک جهان

5 روز پیش

آینده هنر نقاشی و گرافیک

6 روز پیش

هنر امپرسیونیسم: ثبت لحظه‌های گذرا

 

مقدمه: پایان روایت‌های بزرگ

پُست‌مدرنیسم (Postmodernism)، جنبشی فکری، فلسفی و هنری بود که در اواسط تا اواخر قرن بیستم، به‌ویژه پس از دهه ۱۹۶۰، در واکنش به محدودیت‌ها و شکست‌های آرمان‌های مدرنیسم ظهور کرد. هنر پُست‌مدرن، بر خلاف مدرنیسم که به دنبال حقیقت جهانی، فرم‌های خالص و پیشرفت بود، با “پایان روایت‌های بزرگ (Grand Narratives)” و “شکاکیت رادیکال” مشخص می‌شود. این هنر، یک «بازی با فرم و محتوا» است که با زیر پا گذاشتن قواعد، استفاده از کنایه و طنز، و درهم آمیختن مرزهای میان هنر «فاخر» و فرهنگ «عامه»، ماهیت هنر را برای همیشه تغییر داد.

۱. اصول فکری و خاستگاه پُست‌مدرنیسم

پُست‌مدرنیسم از نظر فلسفی، بر بنیان‌هایی استوار است که تمام مفاهیم پیشین هنر را زیر سؤال می‌برد.

مرگ نویسنده و کثرت‌گرایی

• رد روایت‌های مطلق: فلاسفه پُست‌مدرن، مفهوم وجود یک حقیقت مطلق، جهانی یا هدفمند را رد کردند. در هنر، این به معنای عدم وجود یک سبک «درست» یا یک «پیشرفت» خطی است.

• پذیرش کثرت‌گرایی (Pluralism): پُست‌مدرنیسم، به طور همزمان، سبک‌ها، مواد و تکنیک‌های متنوع و متناقضی را پذیرفت. هنرمندان احساس آزادی می‌کردند که به هر منبعی، از هنر یونان باستان گرفته تا تبلیغات بازاری، مراجعه کنند.

کنایه و فاصله (Irony and Detachment)

بر خلاف تعهد جدی و اخلاقی هنرمندان مدرن (مانند اکسپرسیونیست‌ها)، پُست‌مدرنیسم اغلب با یک حس کنایه‌آمیز، طعنه‌آمیز و همراه با فاصله به سوژه خود نگاه می‌کند. این فاصله، بخشی از زیر سؤال بردن اهمیت و معنای عمیق اشیا و رویدادها است.

۲. بازی با فرم: التقاط و ارجاع (Pastich and Appropriation)

هنرمندان پُست‌مدرن با دزدی آگاهانه از تاریخ و فرهنگ، بازی بصری پیچیده‌ای را آغاز کردند.

التقاط و آمیزش سبک‌ها (Pastich)

التقاط (Pastich)، یکی از ویژگی‌های بارز هنر پُست‌مدرن است؛ به معنای تقلید خنثی یا درهم آمیزی سبک‌های مختلف از دوره‌های زمانی گوناگون، بدون قصد هجو یا نقد. هنرمند پُست‌مدرن می‌تواند به طور همزمان، عناصر معماری باروک، رنگ‌های پاپ آرت و ساختار نقاشی انتزاعی را در یک اثر واحد به کار گیرد.

تملک (Appropriation) و دزدی آگاهانه

تملک (Appropriation)، به استفاده مستقیم هنرمند از تصاویر موجود در فرهنگ عامه یا تاریخ هنر اشاره دارد. هنرمندانی مانند اندی وارهول (با آثار اولیه که از تبلیغات و بسته‌بندی استفاده کرد) و شری لوین (Sherrie Levine) که از آثار عکاسان مشهور دوباره عکاسی می‌کرد، به جای خلق تصاویر جدید، بر روی معنای تصاویر موجود تمرکز کردند و در مورد مفاهیم اصالت (Originality) و مالکیت سؤال پرسیدند.

۳. بازی با محتوا: شکستن مرزهای «هنر والا»

پُست‌مدرنیسم، مرز میان هنر «تفننی و فاخر» و «فرهنگ عامه و تجاری» را به طور کامل از بین برد.

ورود فرهنگ عامه (Pop Culture)

هنرمندان پُست‌مدرن، فرهنگ عامه (Pop Culture)، تصاویر تلویزیونی، کمیک‌ها، تبلیغات و بسته‌بندی‌ها را به عنوان سوژه‌های معتبر هنری به گالری‌ها آوردند. این کار، نقد مستقیم به مدرنیسم بود که فرهنگ عامه را سطحی و بی‌اهمیت می‌دانست.

نقد نهاد هنر

بسیاری از آثار پُست‌مدرن (از جمله هنر مفهومی متأخر)، ساختارها و نهادهایی را که هنر را تعریف و قیمت‌گذاری می‌کنند (موزه‌ها، گالری‌ها، منتقدان)، به چالش کشیدند. هدف آن‌ها، نشان دادن این بود که ارزش هنر، یک ساختار اجتماعی و اقتصادی است، نه یک واقعیت ذاتی و زیبایی‌شناختی.

تأکید بر متن و زبان

همانند هنر مفهومی، پُست‌مدرنیسم به شدت به زبان، متن، امضا و زیرنویس وابسته بود تا معنای اثر را نه از طریق زیبایی بصری، بلکه از طریق بحث فکری و زمینه‌ای منتقل کند.

نتیجه‌گیری: هنر پس از حقیقت

هنر پُست‌مدرن، یک دوره هیجان‌انگیز از آزادی کامل هنرمندان بود که به آن‌ها اجازه داد از تمام تاریخ و فرهنگ به عنوان پالت رنگی خود استفاده کنند. این جنبش به ما آموخت که قوانین ثابت نیستند و هنر می‌تواند همزمان جدی و کنایه‌آمیز، زیبا و زشت، عمیق و سطحی باشد. تأثیر آن در هنر معاصر همچنان پابرجاست، زیرا بیشتر هنرمندان امروزی، همچنان در حال بازی، ترکیب و نقد ساختارهای هنر و فرهنگ در چارچوب فکری پُست‌مدرنیسم هستند.

تحول هنر نقاشی از غارنشینی تا عصر دیجیتال

نقاشی و گرافیک، یک همزیستی زیبا

هنر انتزاعی

هنرمندان مشهور نقاشی و گرافیک جهان

خلاقیت جالب عکاس کانادایی وقتی که دوربینش از کار افتاد/ عکس