مجله هنری ارس هنر و معماری
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
هنر به عنوان یک سرمایه گذاری، آیا ارزش خرید آثار هنری را دارد؟
مقدمه: تلاقی زیبایی و ثروت
برای قرنها، آثار هنری عمدتاً به دلیل ارزشهای زیباییشناختی، فرهنگی و تاریخی مورد توجه بودند. اما در دهههای اخیر، هنر به عنوان یک طبقه دارایی جایگزین (Alternative Asset Class)، توجه سرمایهگذاران بزرگ و کوچک را به خود جلب کرده است. این پرسش که «آیا ارزش خرید آثار هنری به عنوان سرمایهگذاری را دارد؟» پاسخی ساده ندارد؛ زیرا هنر یک دارایی دو بُعدی است که بازدهی مالی آن، اغلب با بازدهی روانشناختی و فرهنگی مالکیت آن پیوند خورده است. سرمایهگذاری در هنر، یک قمار پرریسک اما بالقوه بسیار سودآور است که قواعد متفاوتی نسبت به بازارهای سهام و اوراق قرضه دارد.
جذابیتهای سرمایهگذاری در هنر
سرمایهگذاران به دلایل استراتژیک و شخصی به بازار هنر روی میآورند.
تنوع بخشی به سبد دارایی (Diversification)
یکی از قویترین دلایل مالی برای سرمایهگذاری در هنر، تنوع بخشی (Diversification) است. عملکرد بازار هنر معمولاً همبستگی پایینی با بازارهای مالی سنتی (سهام، اوراق قرضه) دارد. در نتیجه، در دورههای رکود اقتصادی و نوسانات بازار سهام، هنر میتواند به عنوان یک پناهگاه امن عمل کرده و به حفظ ارزش کلی سبد دارایی کمک کند. هنر همچنین در برابر تورم (بهخصوص آثار شاخص)، به خوبی از ارزش خود محافظت میکند.
بازده بلندمدت و حفظ ارزش
تاریخ نشان داده است که آثار هنری شاخص و بهویژه شاهکارهای هنری (Masterworks)، در دورههای زمانی بلندمدت (بیش از ۲۵ سال)، بازدهی رقابتی با سایر داراییها داشتهاند. علاوه بر این، هنر یک دارایی فیزیکی (Tangible Asset) است که برخلاف داراییهای دیجیتالی یا اعتباری، در مواقع بحرانهای مالی یا ارزی، ارزش فیزیکی و فرهنگی خود را حفظ میکند.
لذت مالکیت (The Pleasure of Ownership)
هنر یک «دارایی اشتیاقی» (Passion Asset) است. برخلاف یک سهم که صرفاً یک عدد در حساب کارگزاری است، هنر به مالک خود «سود سهام روانشناختی» یا لذت زیباییشناختی میدهد. مالک همزمان با لذت بردن از تماشای اثر، یک سرمایه بالقوه در حال رشد را در اختیار دارد. این تصویر، نشاندهنده تحقق نهایی ارزش این دارایی است، اما لذت روزانه آن پیش از این حاصل شده است.
چالشها و ریسکهای منحصر به فرد
بازار هنر برای سرمایهگذاران تازهکار، دارای دامهای متعددی است که باید بهدقت در نظر گرفته شود.
نقدشوندگی ضعیف و هزینههای بالا
هنر یک دارایی با نقدشوندگی ضعیف (Illiquid) است. فروش آثار هنری اغلب زمانبر و غیرقابل پیشبینی است. علاوه بر این، هزینههای تراکنش بسیار بالا هستند. کمیسیون خانههای حراج میتواند از ۲۰ تا ۳۰ درصد کل قیمت فروش را شامل شود. هزینههای جانبی مانند بیمه، انبارداری تخصصی و حملونقل نیز سنگین است.
نیاز به دانش تخصصی (Required Expertise)
موفقیت در سرمایهگذاری هنری کاملاً به دانش تخصصی (Connoisseurship) بستگی دارد. بازار هنر یک بازار غیرشفاف (Opaque) است که اطلاعات دقیقی از قیمتگذاری ندارد. سرمایهگذار باید در مورد اصالت (Authenticity)، سابقه مالکیت (Provenance) و اهمیت تاریخی یک اثر، دانش کافی داشته باشد. خرید یک اثر تقلبی یا یک اثر از هنرمندی که آیندهای ندارد، میتواند منجر به ضرر صددرصدی شود.
نوسانات سلیقه و بازار
برخلاف شرکتها که دارای ارزش بنیادی مشخصی هستند، ارزش آثار هنری میتواند به شدت تحت تأثیر نوسانات سلیقه عمومی، نقد هنری، و مد روز قرار گیرد. هنرمندان ممکن است از مد بیفتند و بخش عمدهای از ارزش خود را از دست بدهند. تنها بخش کوچکی از کل آثار هنری جهان، ارزش سرمایهگذاری بلندمدت دارند.
هنر مدرن و معاصر به عنوان فرصت
بیشترین پتانسیل رشد اغلب در بخش هنر مدرن و معاصر نهفته است.
فرصت در هنرمندان نوظهور
سرمایهگذاری در هنرمندان نوظهور، یک استراتژی با ریسک بالا و پاداش بالا است. شناسایی استعدادهای بالقوه قبل از اینکه توسط گالریهای بزرگ و منتقدان شناخته شوند، میتواند به بازدهی صدها برابری منجر شود. این کار نیازمند دید قوی و درک جریانهای هنری آینده است.
شکلهای نوین سرمایهگذاری (Fractional Ownership / NFTs)
ظهور فناوریهایی مانند توکنهای غیرقابل معاوضه (NFTs) و پلتفرمهای مالکیت کسری (Fractional Ownership)، قصد دارند مشکل نقدشوندگی را حل کنند. این ابزارها، سرمایهگذاران را قادر میسازند تا بخش کوچکی از آثار هنری گرانقیمت را خریداری کنند و بهصورت تئوریک، آن سهم را راحتتر مبادله کنند، که باعث دموکراتیزه شدن بازار هنر میشود.
نتیجهگیری: سرمایهگذاری با دو بعد
آیا ارزش خرید آثار هنری به عنوان سرمایهگذاری را دارد؟ بله، اما نه برای همه.
هنر یک سرمایهگذاری قدرتمند است که در بلندمدت میتواند عملکرد خوبی داشته باشد و سبد دارایی را در برابر تورم بیمه کند. با این حال، به دلیل نقدشوندگی پایین، هزینههای بالا و نیاز به تخصص عمیق، بهترین گزینه برای افرادی است که:
-
افق زمانی بلندمدت (بیش از ۱۰ سال) دارند.
-
سرمایه کافی برای تحمل ریسک و هزینههای جانبی دارند.
-
علاقه و دانش واقعی در مورد هنر دارند.
در نهایت، هنر باید داراییای باشد که آن را دوست داشته باشید، نه صرفاً داراییای که آن را داشته باشید. بازدهی فرهنگی، اولین و مطمئنترین بازدهی این نوع سرمایهگذاری است.
نقش رنگ در هنر نقاشی و روانشناسی رنگها
گرافیک و نقش آن در برندسازی و تبلیغات
بهداد نوروزی
به این نویسنده امتیاز دهید و نظرات خود را برای او بنویسید.
معرفی
- پژوهشگر هنر، مدرس دورههای پژوهش محور
- فارغ التحصیل رشته پژوهش هنر، علاقهمند به هنرهای بصری و مدرن
- فعال در زمینه پژوهشی هنر، موسیقی و هنر کاربردی
**بهداد نوروزی** یک پژوهشگر هنر برجسته و مدرسی متعهد است که به طور تخصصی بر روشهای پژوهش محور تمرکز دارد. او فارغالتحصیل رشته پژوهش هنر است و تمرکز آکادمیک او عمدتاً در حوزههای جذاب هنرهای بصری و مدرن قرار دارد. علاوه بر این، او فعالانه در زمینههای پژوهشی نظریه هنر، موسیقی و هنرهای کاربردی مشارکت میکند. کار او پلی میان عمق نظری و آموزش عملی ایجاد میکند.
Author Information
Behdad Norouzi
Please rate this author and write your comments for him.
Introduction:
- Arts Researcher, Instructor of Research-Oriented Courses
- Graduate of the field of Arts Research, interested in Visual and Modern Arts
- Active in the research fields of Art, Music, and Applied Arts
**Behdad Norouzi** is an accomplished Arts Researcher and a dedicated Lecturer specializing in research-oriented methodologies. A graduate in Arts Research, his academic focus lies primarily in the captivating domains of Visual and Modern Arts. Furthermore, he actively contributes to the scholarly exploration of Art Theory, Music, and Applied Arts.
