مجله هنری ارس هنر و معماری
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
سفر در زمان از طریق هنر
مقدمه: هنر؛ پلی میان گذشته و اکنون
آیا سفر در زمان ممکن است؟ در حالی که علم فیزیک هنوز درگیر تناقضات نظری این موضوع است، هنر قرنهاست که این مفهوم را به واقعیت تبدیل کرده است. هر اثر هنری، از یک تندیس باستانی تا یک نقاشی مدرن، نه فقط یک شیء، بلکه یک ماشین زمان بصری است. این آثار، زمان را در لحظه خلق متوقف میکنند و این امکان را به ما میدهند که فاصلههای تاریخی و فرهنگی را در یک لحظه طی کنیم، نه صرفاً به عنوان ناظر، بلکه به عنوان یک همسفر. در این مقاله، به سه بُعد اصلی عملکرد هنر به عنوان ماشین زمان خواهیم پرداخت.
بُعد اول: هنر به مثابه سند تاریخی
یکی از بدیهیترین عملکردهای آثار هنری، توانایی آنها در ثبت دقیق جزئیات یک دوره تاریخی است. یک نقاشی، گاهی از یک سند مکتوب، در انعکاس واقعیتهای زیستی یک جامعه صادقتر است.
ثبت جزئیات زندگی روزمره
نقاشیهای ژانر، بهویژه در عصر طلایی هلند، تصاویری بینظیر از زندگی روزمره، طبقات اجتماعی و دغدغههای مردم عادی ارائه میدهند. نقاشیهای یوهانس ورمیر، با نمایش فضاهای داخلی ساده، نورپردازی خاص و لباسهای زنان، ما را مستقیماً به خانههای قرن هفدهم منتقل میکنند. در اینجا، هنر نه روایتگر پادشاهان، بلکه نمایشگر انسان است؛ چیزی که اسناد رسمی اغلب آن را نادیده میگیرند.
انعکاس تحولات سیاسی و اجتماعی
برخی از آثار هنری، لحظات مهم و شوکآور تاریخی را با چنان قدرتی ثبت کردهاند که تأثیر آنها فراتر از گزارشهای خبری است. برای مثال، نقاشی سوم ماه مه ۱۸۰۸ اثر فرانسیسکو گویا، صرفاً اعدام یک گروه از مردم توسط سربازان فرانسوی را نشان نمیدهد؛ بلکه ترس، ظلم و مقاومت انسانی را در آن لحظه تاریخی به تصویر میکشد. با تماشای این اثر، ما نه فقط واقعه، بلکه احساس حاکم بر آن زمان را تجربه میکنیم.
بُعد دوم: همذاتپنداری عاطفی (همسفری با خالق)
بُعد عمیقتر سفر در زمان از طریق هنر، یک تجربه روانشناختی است. هنر، تنها ثبتکننده گذشته نیست، بلکه پُلی مستقیم به ضمیر ناخودآگاه خالقش است.
نگاه به جهان از چشم هنرمند
پرترهها و خودنگارهها، شاید قویترین نمونههای ماشین زمان عاطفی باشند. وقتی به یک خودنگاره از رامبراند نگاه میکنیم که طی دههها کشیده شده است، ما شاهد تغییرات صرفاً فیزیکی نیستیم؛ بلکه تکامل روحی و تجربه تنهایی او در پیری را درک میکنیم. در آن لحظه، هزاران سال فاصله میشکند و ما مستقیماً به اضطرابها و تأملات شخصی هنرمند پیوند میخوریم. هنر، به ما اجازه میدهد جهان را برای لحظهای از دریچه چشم فردی ببینیم که دیگر وجود خارجی ندارد.
بُعد سوم: تجربه زمانهای از دست رفته
هنر، به ما کمک میکند تا زمانهایی را که هرگز وجود نداشتهاند، یا تنها در قلمروی خیال و اسطوره باقی ماندهاند، تجربه کنیم.
بازسازی فضاهای ازلی و اساطیری
نقاشیهای مذهبی و اساطیری، مانند نقاشیهای دیواری دوران رنسانس، نحوه تصور مردم یک دوره خاص از وقایع مقدس یا اساطیری را نشان میدهند. این آثار، نه بازنمایی یک واقعه، بلکه بازسازی فهم انسان از جهان هستی در آن زمان هستند. این سفر، ما را به زمان رخداد نمیبرد، بلکه به زمانِ باوری میبرد که آن واقعه را خلق کرده است. به عنوان مثال، در آثار سوررئال (مانند دالی)، ما به یک زمان غیرخطی و رویایی سفر میکنیم که در مرز بیداری و خواب وجود دارد.
نتیجهگیری: ماشین زمانِ شخصی
هنر به عنوان ماشین زمان، به این معنا نیست که ما به صورت فیزیکی به گذشته پرتاب میشویم؛ بلکه ذهن و روح ما به یک مکان و زمان دیگر انتقال مییابد. آثار هنری، کپسولهای زمانی هستند که نه با فلز، بلکه با جوهر و رنگ و سنگ ساخته شدهاند و محتویات آنها، عواطف، ایدهها و جزئیات زندگی یک دوره سپری شده است. در نهایت، هنر به ما این قدرت را میدهد که زمان را به عقب برگردانیم و با کسانی که قرنها پیش مردهاند، همصحبت شویم، و این بزرگترین رمز و راز و موهبت هنر است.
تحول هنر نقاشی از غارنشینی تا عصر دیجیتال
نقاشی و گرافیک، یک همزیستی زیبا
«ایران حماسی»؛ جلوه پنج هزار سال شکوه کشورمان در لندن
گرافیک و نقش آن در برندسازی و تبلیغات
هنرمندان مشهور نقاشی و گرافیک جهان
بهداد نوروزی
به این نویسنده امتیاز دهید و نظرات خود را برای او بنویسید.
معرفی
- پژوهشگر هنر، مدرس دورههای پژوهش محور
- فارغ التحصیل رشته پژوهش هنر، علاقهمند به هنرهای بصری و مدرن
- فعال در زمینه پژوهشی هنر، موسیقی و هنر کاربردی
**بهداد نوروزی** یک پژوهشگر هنر برجسته و مدرسی متعهد است که به طور تخصصی بر روشهای پژوهش محور تمرکز دارد. او فارغالتحصیل رشته پژوهش هنر است و تمرکز آکادمیک او عمدتاً در حوزههای جذاب هنرهای بصری و مدرن قرار دارد. علاوه بر این، او فعالانه در زمینههای پژوهشی نظریه هنر، موسیقی و هنرهای کاربردی مشارکت میکند. کار او پلی میان عمق نظری و آموزش عملی ایجاد میکند.
Author Information
Behdad Norouzi
Please rate this author and write your comments for him.
Introduction:
- Arts Researcher, Instructor of Research-Oriented Courses
- Graduate of the field of Arts Research, interested in Visual and Modern Arts
- Active in the research fields of Art, Music, and Applied Arts
**Behdad Norouzi** is an accomplished Arts Researcher and a dedicated Lecturer specializing in research-oriented methodologies. A graduate in Arts Research, his academic focus lies primarily in the captivating domains of Visual and Modern Arts. Furthermore, he actively contributes to the scholarly exploration of Art Theory, Music, and Applied Arts.
